W związku z wprowadzonym na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2021 r. „obowiązkiem” szczepień przeciwko COVID-19 dla niektórych grup zawodowych (w szczególności grupy zawodowej lekarzy, pielęgniarek i położnych) Kancelaria sporządziła opinię prawną w zakresie prawnej oceny tego obowiązków i ewentualnych konsekwencji w sferze prawa pracy i cywilnej zatrudnionych osób objętych „obowiązkiem” szczepienia. Z treści kompleksowej opinii dotyczącej obowiązkowego szczepienia przeciwko COVID-19 dla osób wykonujących zawody medyczne wynika, że sposób wprowadzenia „sczepień” ochronnych na mocy Rozporządzenia o obowiązku szczepień przeciwko COVID-19 jest obarczony poważną wadą prawną i to o charakterze podstawowym. A mianowicie to rozporządzenie przekracza upoważnienie ustawowe do określenie obowiązku szczepień a co za tym idzie narusza Konstytucję RP, tj. art. 92 ust. 1. Powyższe prowadzi do wniosku, iż nie jest możliwe nałożenie obowiązku  szczepień przeciwko COVID-19 na pracowników (osoby wykonuję pracę na podstawie umów zlecenia) oraz na jakiegokolwiek obywatela w drodze rozporządzenia, gdyż z przepisów wynika jednoznacznie, że szczepienia obowiązkowe dotyczą wyłącznie chorób i zakażeń itd. wskazanych w załączniku nr 2 do ustawy o chorobach zakaźnych, a załącznik ten nie wymienia COVID-19. W konsekwencji każde działanie pracodawcy lub zleceniodawcy (podmiotu leczniczego) w stosunku do osób w zakresie nakazania złożenia oświadczenia o szczepieniu, „paszportu covidowego” lub określenia statusu ozdrowieńca itd. jest niezgodne z prawem. W zakresie stosunków z zakresu prawa pracy i stosunków cywilnoprawnych:

• przetwarzanie przez pracodawców (zleceniodawców) – podmiotów leczniczych danych pracowników lub zleceniobiorców, odnoszących się do ich zaszczepienia przeciwko COVID-19 jest niedopuszczalne i stanowi o naruszeniu przepisów K.p. i RODO.
• różnicowanie sytuacji prawnej lub faktycznej pracowników, z uwagi na fakt zaszczepienia przeciwko COVID-19, jest niedopuszczalne, jako sprzeczne z K.P. i ustawą o równym traktowaniu (zleceniobiorcy),
• jest niezgodne z prawem wysyłanie pracowników (zleceniobiorców), którzy nie poddali się szczepieniu przeciwko COVID-19 na okresowe badania lekarskie w celu potwierdzenia zdolności do pracy lub brak potwierdzenia zdolności do pracy przez pryzmat szczepienia przeciwko COVID-19 a lekarz medycyny pracy nie ma uprawnień by takie dane przetwarzać,
• wywieranie przez pracodawców nacisku, formalnego bądź faktycznego, w celu osiągnięcia skutku w postaci zaszczepienia się przez pracowników przeciwko COVID-19, jest zakazane.

Takie działania mogą stanowić podstawę do występowania z indywidualnymi roszczeniami przez poszczególnych pracowników (możliwości żądania przywrócenia do pracy lub odszkodowania w przypadku wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy, możliwość przywrócenia poprzednich warunków pracy lub odszkodowania w przypadku wypowiedzenia warunków pracy lub płacy, możliwości dopuszczenia do dotychczasowej pracy w przypadku powierzenia innej pracy na okres nie przekraczający trzech miesięcy w roku kalendarzowym, możliwość dochodzenia dodatkowego odszkodowania z tytułu dyskryminacji jako roszczenia niezależnego od poprzednio wskazanych – uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2016 r., sygn. akt: III PZP 3/16). W przypadku zleceniobiorców działania powyższe mogą stanowić podstawę dochodzenia odszkodowania na podstawie Kodeksu cywilnego w związku z art. 13 ust. 1 i 2 ustawy o równym traktowaniu.

W zakresie zaś oceny zdolności do pracy na podstawie badań okresowych uzależnionych od szczepienia przeciwko COVID-19 przysługuje droga postępowania administracyjnego.

Poniżej do pobrania treść całej opinii w formie pliku pdf.